Sakrament namaszczenia chorych udzielany jest przede wszystkim osobom znajdującym się w ciężkiej chorobie lub w niebezpieczeństwie śmierci. Dawniej udzielano go tylko raz traktując jako tzw. „ostatnie namaszczenie”. Dziś można ten sakrament przyjmować nawet kilka razy w życiu jeśli znajdziemy się w okolicznościach zagrożenia życia bądź w niebezpieczeństwie śmierci. Właściwe rozumienie sakramentu chorych, zwanego też sakramentem uzdrowienia regulują przepisy kościelne.
- Namaszczenia chorych można udzielić wiernemu, który po osiągnięciu używania rozumu, znajdzie się w niebezpieczeństwie na skutek choroby lub starości. Sakrament ten może zostać ponownie udzielony, jeśli chory po wyzdrowieniu znowu ciężko zachoruje lub jeśli w czasie trwania tej samej choroby niebezpieczeństwo stanie się poważniejsze. Podstawą do przyjęcia sakramentu namaszczenia jest stan łaski uświęcającej. (spowiedź i komunia św.)
- Nie wolno udzielać namaszczenia chorych tym, którzy uparcie trwają w jawnym grzechu ciężkim”.
- Sakramentu namaszczenia chorych można udzielić:
- choremu przed operacją chirurgiczną, jeśli przyczyną operacji jest niebezpieczna choroba;
- osobie w podeszłym wieku, jeśli widać, że opuszczają ją siły fizyczne, lub znajduje się w kalectwie, niedołęstwie; osoba starsza może zawsze przystąpić do tego sakramentu;
- dzieciom można udzielić namaszczenia chorych jeśli osiągnęły taki poziom umysłowy, że ten sakrament może im przynieść pokrzepienie. W razie wątpliwości, czy osiągnęły używanie rozumu, należy też udzielić sakramentu;
- choremu, który stracił przytomność lub używanie rozumu, jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że jako wierzący prosiłby o to, gdyby był przytomny”. Wynika stąd, że w zwyczajnej sytuacji ksiądz może udzielić sakramentu tylko wtedy, gdy zna tę osobę, która jest już nieprzytomna, lub ktoś w sposób odpowiedzialny mógłby zaświadczyć, że jest to osoba ochrzczona, praktykująca i na pewno pragnęłaby przyjąć sakramenty Kościoła w niebezpieczeństwie śmierci. Jeśli warunki te nie mogą być spełnione, nie udziela się żadnych sakramentów, gdyż te są tylko dla tych, którzy przyjęli chrzest, posiadają wiarę i rozumnie o nie proszą. Osobie nieprzytomnej lub z którą nie ma kontaktu udziela się tzw. „namaszczenia warunkowego”;
- w wielkim zgromadzeniu wiernych np. w czasie pielgrzymki, spotkania diecezjalnego, dni chorych dla danego miasta lub parafii, zjazdu stowarzyszeń chorych jednak pod warunkiem odpowiedniego przygotowania duszpasterskiego chorych mających przyjąć sakrament namaszczenia. W takim zgromadzeniu do sakramentu powinny przystąpić tylko osoby poważnie chore, kalecy, inwalidzi, osoby starsze wcześniej jednak należy dać im okazję do spowiedzi świętej.
- Nigdy nie udziela się sakramentu namaszczenia umarłym. Ksiądz wezwany do chorego, który już umarł, tylko modli się za zmarłego „aby uwolnił go od grzechów i przyjął do swego Królestwa”;
- Jeśli istnieje poważna i uzasadniona wątpliwość, czy chory rzeczywiście już umarł można udzielić mu sakramentu namaszczenia bez żadnego warunku.